SERBEST ZAMAN NOSTALJİ ÖLÇEĞİ (SZNÖ): GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Özet

Bu araştırmanın amacı; serbest zaman etkinliklerine katılan bireylerin geçmişte katıldıkları serbest zaman deneyimlerine ilişkin nostaljik duygularının belirlenebilmesi amacıyla Cho, Pyun ve Wang (2019) tarafından geliştirilmiş olan Serbest Zaman Nostalji Ölçeği’nin (SZNÖ) Türk kültürü için geçerlik ve güvenirlik çalışmasını yapmaktır. Araştırmanın örneklemini Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) genç yaş aralığı olarak belirlediği (18-65 yaş) ölçütler baz alınarak yaşları 9-61 arasında değişen geçmişte farklı serbest zaman etkinliklerini deneyimleyen 214 (kadın 100 Myaş = 32.99; Ss= 13.61 yaş; erkek 114 Myaş = 31.44; Ss= 12.37 yaş) serbest zaman katılımcısı oluşturmaktadır. SZNÖ’nin orjinal formu toplam beş alt boyut ve 33 maddeden oluşmaktadır. Elde edilen verilerin analizinde, tanımlayıcı istatistiklere ek olarak madde analizi, Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA), Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA), iki yarı test güvenirliği (split-half), Cronbach’s Alpha iç tutarlık katsayıları hesaplanmıştır. AFA ve DFA sonucunda, SZNÖ Türk kültürü için 3 alt boyut ve 15 maddelik azaltılmış madde sayısı ile doğrulanmıştır. DFA sonrası ölçeğin faktör yüklerinin .51-.94 arasında değiştiği tespit edilmiştir. Ölçeğin Cronbach’s Alpha iç tutarlık katsayıları 0.93 (sosyal hatıralar), 0.89 (grup ritüelleri) ile 0.81 (mekansal hatıralar) arasında değişmektedir. Ölçeğin iki yarı test korelasyon katsayıları ise (0.81-0.78) olarak bulunmuştur. Elde edilen sonuçlara göre, Türk kültürüne uyarlanan SZNÖ’nin serbest zaman etkinliklerine katılan bireylerin katıldığı etkinliğe ilişkin nostaljik duygularının belirlenmesi için kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu belirlenmiştir.