Edebiyat Sosyolojisi ve Spor: JackLondon’ın “Bir Dilim Biftek” Başlıklı Öyküsünde Modern (Kapitalist) Sporun Eleştirisi

Özet

İşçi sınıfı kökenli ve sosyalist edebiyatçı JackLondon, birçok eserinde olduğu gibi, spor temalı eserlerinde de eleştirel bir yaklaşım benimsemiştir. Roman ve öykülerinde, yirminci yüzyıl başlarında kurumsallaşmaya başlayan modern sporun rekabetçi yapısına ve kapitalist spor sistemine sosyalist bir gözle bakar. Yaşlanan bir boksörün hayatından bir kesit sunan “Bir Dilim Biftek” başlıklı öyküsü, bu eserlerinden birisidir. Bu çalışmada söz konusu öykü, edebiyat sosyolojisi yöntemiyle çözümlenmiştir. JackLondon’ın bir boksörün yaşam mücadelesini konu aldığı bu edebi metin üzerinden işaret ettiği toplumsal olgular, eşitsizlik ve sosyal çelişkilere dair sosyolojik temalar ortaya konulmuştur. Öykünün ana vurgusundayaşlanmak; profesyonel birboksör için yoksulluk, açlık ve toplumsal sistemden dışlanma anlamına gelmektedir. Eserde kapitalizm ve spor birlikteliği, rekabetçi piyasa değerleri, toplumsal eşitsizlikler, ezilen sınıflar, yoksulluk ve yabancılaşma olgusu bir boksörün yaşam biçimi üzerinden tasvir edilmiştir. Gösteri niteliğiyle öne çıkan modern sporun kapitalist mekanizmalara bağlı bir sosyal gerçeklik olarak anlatımı, bir spor emekçisi özelinde sergilenir. Son tahlilde içinde bulunduğu toplumun gerçeklerini, çelişkilerini ve ekonomik işleyiş mantığını yansıtan ve yeniden üreten bir sosyal alan olarak spor, London’ın eleştirel yaklaşımını sergilediği bu edebi metinde yer bulmuştur.