Spor Lisesi Öğrencilerinin Prososyal Davranışları ile Spor Karakterlerinin Araştırılması
(Investigation of Prosocial Behaviors and Sports Characters of Sports High School Students )

Author : Muhammed Enes TARIM  , Rüstem ORHAN  
Type : Araştırma Makalesi
Printing Year : 2024
Number : 11-3
Page : 381-399
Doi : http://dx.doi.org/10.33468/sbsebd.411
    


Summary

Prososyal davranış kavramı 1960’lı yılların ardından sosyal psikoloji alanında yer almaya başladı. Başkalarına yardım etme, iş birliği içerisinde bulunma, empati kurabilme ve bağış yapma gibi insanlara ve toplum yararına fayda sağlayan prososyal davranışlar, müsbet toplumsal tutum ile eş kullanılan, amacı ve sonucu itibariyle olumlu görülen, anti toplumsal durumlara zıt anlamda değerlendirilen bir kavram olarak açıklanmaktadır. Bu çalışmada spor lisesinde öğrenim gören öğrencilerin prososyal davranışları ile sportif karakter yapıları incelenmiş ve aralarındaki ilişki araştırılmıştır. Çalışmaya öğrenimlerine Karaman, Kırıkkale, Kırşehir, Konya ve Sivas’ta devam eden 328 spor lisesi öğrencisi katkı sağlamıştır. Veriler, Görgüt ve Tuncel (2017) tarafından Türk diline uyarlanan Chang-Yong Jang’in (2013) hazırladığı ‘Sport Character Scale’ (Spor Karakter Ölçeği), Ata ve Artan (2020) tarafından oluşturulan ‘Ergen Prososyallik Ölçeği’ ile araştırmacı tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu kullanılarak elde edilmiştir. Çalışma sonucunda Spor Karakter Ölçeği (SKÖ) alt boyutları ile yaş, yaşadığı il, anne-baba birlikteliği ve aile tutumu değişkenleri arasında, Ergen Prososyal Ölçeği (EPÖ) alt boyutları kapsamında ise yaşadığı il ve spor branşı değişkenlerinde anlamlı bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. İçsel prososyallik alt boyutunda kızların puan ortalaması erkeklerden daha yüksek çıkmıştır. Ayrıca spor lisesi öğrencilerinin SKÖ değişkenlerinden anti-sosyal alt boyut ortalaması diğer değişkenlerden daha yüksek, dürüstlük ve merhamet alt boyutlarının ortalaması ise daha düşük bulunmuştur. EPÖ değişkenlerinden içsel prososyal alt boyut ortalaması, dışsal prososyal alt boyut ortalamasından daha yüksek tespit edilmiştir. SKÖ ve EPÖ korelasyon sonuçları incelendiğinde iki ölçeğin alt boyutları arasında bir etkileşim olduğu değerlendirilmesi yapılmıştır. Sonuç olarak spor lisesi öğrencilerinin sportif karakter yapılarında olumlu değişimler sağlanarak, insani yardım kurum ve kuruluşlar ile iş birlikleri yürütülerek, prososyal davranış yönelimlerinin artacağı düşünülmektedir.   



Keywords

Ergen, prososyal davranış, spor, spor karakteri, spor lisesi



Abstract

The concept of prosocial behavior began to take place in the field of social psychology after the 1960s. Prosocial behaviors that benefit people and society, such as helping others, cooperating, empathizing and donating, are explained as a concept used synonymously with positive social attitudes, seen as positive in terms of purpose and outcome, and evaluated in the opposite sense to anti-social situations. In this study, the prosocial behaviors and sportive character structures of students studying at a sports high school were examined and the relationship between them was investigated. 328 sports high school students continuing their education in Karaman, Kırıkkale, Kırşehir, Konya and Sivas contributed to the study. The data were obtained using the ‘Sport Character Scale’ prepared by Chang-Yong Jang (2013), adapted into Turkish by Görgüt and Tuncel (2017), the ‘Adolescent Prosociality Scale’ created by Ata and Artan (2020), and the personal information form developed by the researcher. As a result of the study, it was determined that there was a significant relationship between the sub-dimensions of the Sports Character Scale (SCS) and the variables of age, city of residence, parental togetherness and family attitude, and within the scope of the sub-dimensions of the Adolescent Prosocial Scale (APS), there was a significant relationship between the city of residence and sports branch variables. In the internal prosociality sub-dimension, the mean score of the girls was higher than the boys. In addition, the mean of the anti-social sub-dimension of the sports high school students was found to be higher than the other variables, and the mean of the honesty and compassion sub-dimensions was found to be lower. The mean of the internal prosocial sub-dimension of the APS variables was found to be higher than the mean of the external prosocial sub-dimension. When the correlation results of the SCS and APS were examined, it was evaluated that there was an interaction between the sub-dimensions of the two scales. As a result, it is thought that positive changes will be provided in the sportive character structures of the sports high school students and that their prosocial behavioral tendencies will increase by cooperating with humanitarian aid institutions and organizations.



Keywords

Adolescent, prosocial behavior, sports, sports character, sports high school