ULUSLARARASI SPOR ORGANİZASYONLARINA KATILAN SPORCULARIN SPORDA AHLAKTAN UZAKLAŞMA VE SPORTMENLİK DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ
(INVESTIGATION OF MORAL DISENGAGEMENT IN SPORT AND SPORTSPERSONSHIP BEHAVIOR OF ATHLETES PARTICIPATING IN INTERNATIONAL SPORT ORGANIZATIONS )

Author : Halil Erdem AKOĞLU  Erdem AYYILDIZ Hakan SUNAY  
Type : Araştırma Makalesi
Printing Year : 2019
Number : 3
Page : 329-340
Doi : http://dx.doi.org/10.33468/sbsebd.111
    


Summary

Spor branşlarının her birinin kendine özgü bir sistemi, uyulması gereken kuralları, yarışma-karşılaşma alanı ve biçimleri vardır. Bir sporu benimsemek ve onu yapmayı istemek daha baştan onun tüm kurallarını kabul etmeyi, onlara uymayı, onlara karşı çıkmamayı, onları savunmayı gerektirmektedir Çeşitli nedenlerle sporcularda yaratılan ya da sporcunun kişiliğinde var olan bu aşırı kazanma sporcunun sportif ahlaktan uzaklaşmasına etki etmektedir. Bu çalışmanın amacı uluslararası organizasyonlara katılan sporcuların, sporda ahlaktan uzaklaşma ve sportmenlik düzeylerinin incelenmesidir. Araştırma da nicel yöntem kullanılmıştır. Amaç doğrultusunda genel tarama desenlerinden biri olan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi kullanılarak oluşturulan çalışma grubu 164 milli sporcudan oluşmaktadır. Katılımcıların, sporda ahlaktan uzaklaşma düzeylerinin incelenmesi için Boardley ve Kavussanu (2008) tarafından geliştirilen ve Gürpınar (2015) tarafından Türk kültürüne uyarlanan “Sporda Ahlaktan Uzaklaşma Ölçeği” kullanılmıştır. Sportmenlik düzeylerinin incelenmesi için ise Vallerand ve arkadaşlarının (1997) geliştirdiği ve Sezen-Balçıkanlı (2010) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Çok Boyutlu Sportmenlik Yönelimi Ölçeği” kullanılmıştır. Demografik bilgilerde bulunan cinsiyet, yaş, eğitim durumu, gelir durumu, yaşamının çoğunu geçirdiği yer ve spor yılı gibi değişkenler incelenmiş, yapılan analizler sonucunda ahlaktan uzaklaşma ve sportmenlik değişkenleriyle arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Sporda ahlaktan uzaklaşma ve sportmenlik düzeyleri arasındaki ilişki için yapılan korelasyon analizi sonucunda sporcuların ahlaktan uzaklaşma ve sportmenlik görüşleri arasında negatif ilişki olduğu saptanmıştır. Bu çalışmanın sonucuna göre, katılımcıların ahlaktan uzaklaşma düzeyleri arttıkça sportmenlik davranışları azalmaktadır. Katılımcıların genel itibariyle sporda sorumluluklara ve sosyal normlara bağlı oldukları, kurallara ve yönetime saygılı oldukları söylenebilir. En düşük ortalama rakiplerine saygı yönelimi boyutuna ait olsa da ortalama düzeyin üzerinde çıkması olumlu olarak değerlendirilmektedir.



Keywords
Sportmenlik, Spor shlakı, Fairplay, Ahlaktan uzaklaşma

Abstract

Each branch of sports has its system, rules to be complied with, competition area, and forms. Adopting a sport and wanting to do it requires accepting all its rules from the beginning, obeying them, not opposing them, and defending them. Excessive desire to win which has been created in athletes for various reasons, or existing in the athlete's personality, affects the athlete's departure from sportive morality. The present study aimed to investigate sportspersonship behavior and moral disengagement in the sport of athletes who participated in international sports organizations. The quantitative method was used in the research. Relational screening model, which is one of the general survey models, was used for the purpose. The study group consisted of 164 national athletes who were selected according to non-random sampling methods (criterion sampling method). In order to examine the levels of disengagement from morality in sport, the "The Moral Disengagement in Sport Scale" developed by Boardley and Kavussuan (2008) and adapted to Turkish culture by Gürpınar (2015) was used. The "Multidimensional Sportspersonship Orientation Scale-Msos" developed by Vallerand et al. (1997) and adapted to Turkish by Sezen-Balçikanlı (2010) was used for the study of sportsmanship levels. Demographic variables such as gender, age, educational status, income status, the place where most of his life and sports year were analyzed, and no significant differences were found between disengagement from morality in sport and sportsmanship variables as a result of the analyses. The results of Pearson correlation analysis showed that there was a negative correlation between disengagement from morality in sport and sportsmanship views of individuals. According to the results, sportsmanship behaviors reduced as the levels of disengagement from morality increased. It can be said that the participants generally depend on the responsibilities and social norms in the sport and respect the rules and management. Even though it belongs to the sub-dimension of respect to the lowest average rivals, it was considered positive if it exceeds the average level.



Keywords
Sportspersonship, Sports ethics, Fair play, Moral disengagement